نام ابریشم در دنیا به چین گره خورده، و در خود چین به سوژو.
این شهر قریبِ پنج هزار سال یکی از مشهورترین مراکز تولید ابریشم در چین بوده است. آبراههها و باغهای زیبای این شهر یادگار ثروتی است که از راه تجارت جهانی ابریشم به آن آمده است.
یکی از ارزشمندترین بافتههای این شهر «کِسی» نام دارد، این سبک بافت هزاران سال محبوبیت داشته، و این گفته مشهور است که: «یک بندانگشت کِسی یک بندانگشت طلاست.»
ما هویجوان، بافندهٔ کسی میگوید: «سختترین کار در بافت کِسی ازنظر فنی، ایجاد طیف در بافت رنگی پارچه است. اگر با دقت نگاه کنید رنگهای زیادی در کار میبینید. هرچه این رنگها بیشتر باشند بافت پارچه هم بیشتر زمان میبرد.»
این پارچه بهشکل ریزریز و با نوعی شانهٔ کوچک بافته میشود. کاری بسیار پیچیده و واقعاً متکی به تجربه است، برای همین ماشینبافت هرگز جای استادکار را نمیگیرد. بافتِ کِسی از هر جهت با جامعهٔ پرشتاب امروزی در تقابل است. تمامکردن یک دیوارآویز شاید سالها طول بکشد، کاری که کار دل است و پاداش زودهنگام ندارد، اما با گذر زمان ارزش و اعتبار پیدا میکند.
ما هویجان دراینباره میگوید: «آرامبافتن دلیل دارد. هدف کار ما کسب توازن است. هرگاه شاگرد تازهای میآید اول از او میپرسم آرامش ذهنی دارد یا نه. از روی نوع کار فرد میشود گفت با دل و جان کار میکند یا نه.»
لیون؛ قطب ابریشم در اروپا، زادگاه ماشین نساجی ژاکارد
داستان ابریشم در لیون از ۵۰۰ سال پیش آغاز شده، فرانسوای اول در سال ۱۵۴۰ اعلام کرد کل ابریشم وارداتی از آسیا و ایتالیا باید از لیون بگذرد، حکمی که سرنوشت این شهر را عوض کرد. بعدها هم لویی چهاردهم و ناپلئون تصمیم گرفتند ابریشم دربار را از لیون بخرند و درنتیجه این شهر به قطب صنعت ابریشم بدل شد.
اما استعداد فنیِ مرد دیگری بود که این صنعت را در لیون ارتقا داد. او ژوزف ماری ژاکارد، سازندهٔ ماشین نساجی ژاکارد بود. برخی ماشین ژاکارد را بهنوعی اولین کامپیوتر میدانند.
فیلیپ وارِن، کارشناس بافت ابریشم دربارهٔ نحوهٔ کار این ماشین میگوید: «دستگاه ژاکارد دو بخش دارد؛ یکی اوراق سوراخداری که برنامهٔ بافتاند و نوعی سیستم دودویی یا صفرویکی دارند، و دیگری دستگاهی است که این ورقه را میخواند، و معلوم میکند تارها کی بالا یا پایین باشد.»
سنت جورج یکی از آخرین کارگاههای ابریشمبافی سنتی در لیون است که ویرژیل و پدرش لودویگ این هنر را در آن سرپا نگه داشتهاند. لودویگ درکارگاهش هنوز با دستگاههای بافت ۲۰۰ ساله کار میکند و مزیت این دستگاهها را در قدمت و کیفیت کارشان میداند.
مشتری عمدهٔ کارگاه او، سازمان میراث فرهنگی و ملی فرانسه است تا پارچههای قدیمی را ترمیم کند. و البته هنوز هستند مشتریانی که سفارش پارچههای خاصی را میدهند که تنها به این شکل قابل بافتاند.