عتیقالله عزیزی، معاون فرهنگی و هنری وزارت اطلاعات و فرهنگ امارت اسلامی که در مراسم تجلیل از روز جهانی آزادی مطبوعات حضور یافته بود، گفت: «گردهمایی امروز گواه آن است که ما به آزادی مطبوعات متعهدیم.»
تعدادی از مقامهای طالبان در مراسم تجلیل از «روز جهانی آزادی مطبوعات» حضور یافتند. این مراسم توسط انجمن خبرنگاران مستقل افغانستان (آیجا) در کابل برگزار شد.
عتیقالله عزیزی، معاون فرهنگی و هنری وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان که در این مراسم حضور یافته بود، گفت: «گردهمایی امروز گواه آن است که ما به آزادی مطبوعات متعهدیم، آزادی که ارزشهای ما را محترم دانسته و مبانی نظام اسلامی به رسمیت شناخته شده از سوی امارت اسلامی را محترم میشمرد. بنابراین همه خبرنگاران، برادران و خواهران ما هستند، ما برای آنها فرصت کار و پیشرفت را فراهم خواهیم کرد.»
در این مراسم خبرنگاران فعال در رسانههای مختلف افغانستان حضور یافتند. تعدادی از دختران با پوشش شال و موهای اندکی باز و برخی دیگر با پوشش برقع و چادر مشکی.
چند قدم آنسوتر خبرنگاران رویکرد متفاوتی با آقای عزیزی دارند. آنها یا هر لحظه نگران از دست دادن شغلشان هستند و یا برای نوشتن هر گزارشی باید از مقامهای بالادستی کسب اجازه کنند.
بینظیر بکتا، دختر جوان افغان، خبرنگار است. او از جمله افرادی است که در این مراسم حضور یافته اما چندان به آزادی بیان خبرنگاران در افغانستان امیدوار نیست.
نگرانیم به ما بگویند دیگر نمیتوانید کار کنید
او میگوید: «بدون شک، میترسیم. وقتی مدارس تعطیل میشد، فکر میکردیم ممکن است این اتفاق برای ما نیز بیفتد و آن روزی که دانشگاهها را تعطیل کردند نیز. هر روز و در هر لحظه به این فکر میکنیم که ممکن است به ما میگویند دیگر نمیتوانیم کار کنیم، اما تا آخرین لحظهای که اجازه داریم کار میکنیم تا ببینیم چه میشود.»
قبل از انتشار مطلب باید بپرسیم که منتشر میشود یا نه
امید احمدزی، روزنامه نگار در خبرگزاری فرحت میگوید: «ما نمیتوانیم آزادانه کار کنیم یا گزارشی منتشر کنیم. نخست باید از مسئولان بپرسیم که اجازه میدهند یا نه؟ اگر دوست داشتند، میتوانیم مطلب را منتشر کنیم اما اگر نه، اجازه نمیدهند.»
با تصاحب قدرت از سوی طالبان در اواسط ماه اوت ۲۰۲۱ روزگار دشواری برای مردم افغانستان، به ویژه خبرنگاران رقم خورد. در این مدت اخباری از دستگیری، بازداشت و برخورد با اهالی مطبوعات در این کشور منتشر شده است.
ما هم باید بجنگیم و راه را برای دیگران باز کنیم
وحیده بیات، روزنامه نگار افغان میگوید: «امید من به زنانی است که میجنگند و راه را برای ما هموار میکنند. آنها به ما نیز انگیزه میدهند تا بجنگیم و راه را برای افراد بعدی هموار کنیم. به ویژه آنهایی که میخواهند در دنیای رسانه فعالیت کنند.»
طالبان با به قدرت رسیدن قوانین و ضوابط خاص خودشان را در رسانهها اعمال کردهاند و در برخی نهادها نیز مانع از اشتغال زنان خبرنگار شدهاند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز گذشته در پیامی ویدیویی به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات گفته بود: «تمام آزادی ما به آزادی مطبوعات بستگی دارد» و آن را «بنیان دموکراسی و عدالت» و «رگ حیات حقوق بشر» خوانده بود.
او در کنفرانسی که در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار شد، هشدار داده بود که «در هر گوشه و کنار جهان، آزادی مطبوعات مورد تهدید است.»