در نشست کمیسیون عالی مشترک همکاریهای پارلمانی مجلس شورای اسلامی ایران و دومای دولتی روسیه، دو طرف بر اجرای سریع قرارداد ۲۵ ساله تاکید کردند. آیا این یک قرارداد جدید است یا تمدید پیمان ۲۰ ساله قدیمی؟
در حاشیه سومین نشست کمیسیون عالی مشترک همکاریهای پارلمانی مجلس شورای اسلامی ایران و دومای روسیه، محمدباقر قالیباف، رییس مجلس با همتای روسی خود دیدار کرد. در این دیدار دو طرف درباره همکاریهای بیشتر گفتگو کردند. رئیس دوما پس از این دیدار گفت: «ما در سطح پارلمان روسیه از همه تلاشهای خود برای اجرای تصمیمات اتخاذ شده در کمیسیون عالی مشترک استفاده خواهیم کرد.»
آنها در این دیدار همچنین درباره استفاده حداکثری از فرصتهای اقتصادی، تجاری و ترانزیتی بین دو کشور صحبتهایی را به میان آوردند. دو طرف روی کمیسیون مشترک تاکید دارند تا بتوانند از طریق آن اهداف مورد نظر خود را پیش ببرند. رئیس دومای روسیه همچنین از «یافتن ساختارهای جدید توسعه و تعمیق روابط» سخن گفت.
در مقابل آقای قالیباف در این دیدار اشاره کرده که باید «توافق راهبردی ایران و روسیه» مورد توجه قرار بگیرد و بعد هم «قرارداد ۲۵ ساله» در سریعترین زمان ممکن اجرایی شود. والودین هم در ادامه تاکید صحبتهای قالیباف ادامه داد که این قرارداد «بنایی را برای توسعه روابط ایجاد خواهد کرد» و «تنها یک قرارداد راهبردی نیست».
در حالی دو طرف روی این قرارداد پافشاری میکنند که به نظر میرسد در واقع این همان «قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه» است. قرارداد اولیه ایران و روسیه سال ۱۳۸۰ در مجلس ششم تصویب شد و قرار بود در سال ۱۴۰۱ به پایان برسد اما خود به خود برای ۵ سال بعدی هم تمدید شد. طبق گزارشهای مختلف، این همکاری در جریان سفر رئیس جمهور وقت ایران (محمد خاتمی) به نیویورک در سال ۷۹ و دیدار با رئیس جمهوری روسیه آغاز شد.
به فاصله چندماه پس از این دیدار، توافقنامه همکاری بین دو کشور امضا شد. این معاهده تحت عنوان «قانون معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» امضا شده است.
ابتدا این معاهده مورد اشاره برای مدت ۱۰سال منعقد شده بود و قرار بود اگر هیچیک از طرفین حداقل یکسال قبل از پایان اعتبار آن بهصورت کتبی طرف دیگر را از قصد خود پیرامون قطع اعتبار معاهده مطلع نکند، خود به خود برای دورههای پنجساله بعدی تمدید شود. به این ترتیب این تفاهمنامه تا کنون سه بار به طور خودکار تمدید شده که آخرین بار آن مربوط به اسفند سال ۱۳۹۹ میشود.
اما از همان سال ۹۹ تقریبا صحبتهایی از بستن قرارداد ۲۰ ساله جدید به میان آمد. وزیر امور خارجه روسیه همان زمان گفت که باید «به فکر تدوین و ارائه سند جدیدی باشیم که موضوعات جدیدی را در آن قید بکنیم». اواسط سال ۹۹ محمد جواد ظریف، وزیر وقت امور خارجه ایران هم اعلام کرد که در گفتگوی تلفنی خود با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با او توافق کرده که قرارداد همکاری ۲۰ ساله مورد بازنگری قرار گیرد. او بعد هم گفته بود: «بهتر دیدیم یک قرارداد جامع راهبردی درازمدت تدوین شود و قرارداد به روز شود و نهایتاً امضا و برای تصویب به مجلس ارائه شود.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
سال گذشته هم کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو گفت: «تهیه این پیشنویس در سفارت جمهوری اسلامی ایران به پایان رسیده و در اختیار وزارت خارجه ایران قرار گرفته و این وزارتخانه در حال بررسی آن است. پس از جمع بندی در داخل و نهایی شدن پیش نویس، آن در اختیار طرف روس قرار خواهد گرفت و نهایتا پس از مذاکرات در دولت و مجلس، تصویب شود.» با این حال تا امروز که این قرارداد در مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسیده و به نظر میرسد منظور مجلس ایران و دومای روسیه از اجرایی شدن این قرارداد در «سریعترین زمان ممکن» همان قرارداد ۲۰ ساله قبلی باشد.