مستندهای حقوق بشری در جشنواره ژنو

آگهی

جش
نواره بین المللی فیلم ژنو با حواشی جالبی، از ریاست اریک کانتونای سابقا فوتبالیست بر هیات داوران گرفته تا حضور ویدیو کنفرانسی ادوارد اسنودن جنجالی، همراه بود.

چهل فیلم در حوزه حقوق بشر به نمایش گذاشته شد و در مورد نظارت بر فضای مجازی هم بحث های عمیقی مطرح شد.

ایزابل گتیکر، مدیر جشنواره بیشتر توضیح می دهد: «امسال موفقیت فوق العاده ای داشتیم. یک فضای هیجان انگیز برقرار بود. هر روز عده بیشتری نیاز به دانستن را حس می کنند، اینکه ماجرا را برای آنها تعریف می کنیم. اینکه درباره ماجراها و نتایجشان حرف بزنیم، گفتگو داشته باشیم و از دل این بحثها به راه حلی برسیم و حول محور حقوق بشر متحد شویم.»

جایزه بهترین فیلم مستند به «من از طرف عروس هستم» (On The Bride’s Side) به کارگردانی گابریله دل گرانده رسید. این خبرنگار ایتالیایی این مستند را که نخستین کار سینمایی او بشمار می رود با کمک دوستانش تولید کرده است.

این مستند، روایت پنج پناهجوی سوری است که از جزیره لامپدوزا ایتالیا وارد خاک اروپا شده اند و قصد دارند خود را به سوئد برسانند.

یک فلسطینی و یک ایتالیایی تصمیم می گیرند به آنها کمک کنند. اولین ملاقات در میلان صورت می گیرد. یک ازدواج سوری ترتیب داده می شود. یکی از پناهجویان لباس عروسی بر تن می کند و بقیه هم می شوند میهمان تا در این مسیر طولانی، پلیس به آنها مظنون نشود.

گابریله دِل گرانده، کارگردان این مستند به خبرنگار یورونیوز می گوید: «مردم با اعتماد کردن به قاچاقچیان زندگی خود را در دریا به خطر می اندازند. خیلی ها هم جان خود را از دست می دهند. ما در این فیلم سعی نکردیم از قوانین مربوط به مهاجرت تبعیت کنیم که می توان آنراعملی مبتنی بر نافرمانی دانست. با این کار می خواستیم که مسئولان در مورد لزوم تغییر قوانین مهاجرت به فکر بیفتند. این فیلم فقط نشان دادن نافرمانی نیست بلکه داستان دوستی و همبستگی بین انسانها و ساکنان حوزه دریای مدیترانه هم هست.»

بنیاد «باربارا هندریکس» جایزه دوم این جشنواره را به «اسپارتاکوس و کاساندرا» (Spartacus & Cassandra) اهدا کرد. این فیلم، یک مستند فرانسوی در مورد سرنوشت دو کودک رومانیایی است و کارگردان آن، یوانیس نوگه است.

موضوع فیلم، انتخابی بین زندگی خیابانی درکنار پدر و مادر یا برخورداری از رفاه و آینده ای درخشان بدون والدین است.

اسپارتاکوس اورسو، بازیگر این مستند می گوید: «برای من این فیلم یعنی مروز زندگی ای که داشتیم. یادآور دوران کودکی و کارهایی است که می کردیم. در واقع یک فیلم خانوادگی است.»

دیمترو کاسا ندار، بازیگر این مستند می گوید: «فیلم باعث شد به اینجا بیاییم و این خیلی خوب است.»

جایزه «سازمان جهانی مبارزه با خشونت» به مستند «چچن، جنگی بدون ردپا» تعلق گرفت که آنرا منو لوآزوی فرانسوی کارگردانی کرده است.

این مستند روایت ناپدید شدن افراد بیشماری است که توسط شبه نظامیان اسلامگرا در چچن به گروگان گرفته شده اند. کارگردان فرانسوی که بخوبی با منطقه و روحیات ساکنانش آشناست درصدد نشان دادن این حقیقت تلخ است که ترس و وحشت امروز از رعب حاکم بر چچن طی سالهای جنگ داخلی بمراتب بیشتر است.

او می گوید: «گروزنی امروز مخلوطی شده از دوبی و لاس وگاس. دیگر اثری از جنگ در آن مشاهده نمی شود. تهیه چنین مستندی به هیچوجه کار آسانی نبود. حداقل ده، دوازده بار به آنجا سفر کردیم. همه افرادی که با ما صحبت کردند زندگی خود را به خطر انداخته اند. دیگر کسی جرات حرف زدن ندارد. واقعا یک دیکتاتوری کامل وجود دارد و هیچکس نمی تواند از خطوط آن عدول کند. همه افرادی که در این فیلم شهادت داده اند، شجاعت بی حد و حصری داشته اند.»

و در پایان نمایی از فیلم «کشور چارلی» (Charlie’s Country). این فیلم بلند دو جایزه بهترین فیلم بلند مستند و جایزه بهترین فیلم از نظر هیات داوران جوان جشنواره را از آن خود کرد. روایتی از مشکلات و چالشهای مردم در جوامع پساستعماری. کوششی نافرجام برای بازیافتن هویت، افرادی که بی سلاح و دست و پا بسته، نابود شدن سنت ها و آزادی هایی خود را به نظاره نشسته اند.

اما چارلی، جنگجوی سابق راه رستگاری خود را پیدا می کند. زندگی شخصی دیوید گولپیلی، بازیگر نقش اول، الهام بخش رالف دی هیر هلندی در کارگردانی این فیلم بوده است.

ولفگانگ اشپیندلر، خبرنگار یورونیوز در پایان گزارش خود می گوید: «جشنواره فیلم و همایش حقوق بشر ژنو نشان داد که فیلمهای مستند نقش سیاسی و اجتماعی مهمی دارند. مطرح شدن این موضوعات بین افکارعمومی بازتابی است از تاریک ترین ابعاد دنیای ما.»